PATLAYICI ORTAM Nedir ve Neyi İfade Etmektedir?

Bu yazımızda endüstride sık duyduğumuz “Exproof” – “Patlayıcı Ortam” gibi kelimelerin ne anlama geldiğini ve bu kelimelerden yola çıkarak insan ve ortam güvenliği için çok önemli olan bu konu hakkında neler yapılabileceğini anlatmaya çalışacağız.

Amacımız tüm internet sitelerinde kopyala/yapıştır şeklinde sunulan bilgilerin daha da anlaşılabilir kılınması ve bu konuda araştırma yapan, bilgi toplayan kişilere kısa ve öz anlatımının sağlanmasıdır. Yazılarımızın devamı için internet sitemizde bulunan diğer linklere tıklayabilirsiniz.

Öncelikle “Patlayıcı Ortam” bizlere neyi ifade eder, birlikte bu kelimeye bakalım;

Patlayıcı ortam, uluslararası standartlara göre “Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışımı” olarak tanımlanmıştır. Yanıcı-parlayıcı ve patlayıcı özellikler taşıyan gazlar, buharlar, tozlar veya liflerin bulunduğu ortamlar endüstriyel tesislerde yüksek risk taşıyan alanların başında gelmektedir. Bu doğrultuda olan ortamlara “patlayıcı ortam” denilmektedir.

Bir ortamda patlama riski nasıl oluşur?

Patlama riskinin oluşması için öncelikle 3 temel bileşen olması gerekmektedir, bunlar sırasıyla;

- Yanıcı-parlayıcı maddeler ve/veya bileşikler (gaz, buhar, toz vb.)
- Oksijen (yanmanın-parlamanın gerçekleşmesi için gerekli madde)
- Kıvılcım/Ateş kaynağı

Bu üç bileşenin bir araya gelmesiyle patlama gerçekleşir. Bu üç bileşenin bir araya gelmesini gösteren ve Gaz Nedir yazımızda da gösterdiğimiz “Patlama Üçgeni (Fire Triangle)” yukarıdaki bileşenleri içeren bir sembol olup, işin ayrıntısına indiğimizde bu üç bileşenin de bir araya gelmesiyle patlama olmadığı, belli bir oran ve denge oluşması gerektiğini belirtmemiz gerekir.

Burada eklememiz gereken en önemli nokta, bu üç temel bileşenin bir araya gelmesiyle hemen patlama olmayacağı, aralarında belli bir denge ve oran olması gerektiğidir. Ancak temelde bu üç bileşenin bir araya gelmesi “Risk Faktörü” ortaya çıkarır. Bu “Risk Faktörü” nden korunmak en başta bu üç bileşenin bir araya gelmemesini sağlamak üzerine kurgulanmalıdır. Yazımızın ilerleyen safhalarında bu duruma da ayrıca değineceğiz.

Endüstriyel tesislerde, ortamın ve çalışanın sağlık ve güvenliğini sağlamaya çalışan İş Güvenliği Uzmanları, bu üç bileşenin bir araya gelmemesini sağlamak üzere tesis planlaması yaparlar. Ama endüstride bazen üç temel bileşenin bir araya gelmesi gereken birçok üretim senaryosu oluşabilir. İşte bu nedenle ortamın patlamasını engellemek için, ortamda bulunan bu üç bileşenin çok yakından izlenmesi ve tehlike daha oluşmadan engellenmesi birincil önceliktir.

NOVEL olarak, risk oluşturan tüm bu senaryoların engellenmesi ve çalışan sağlığının korunması için gerekli olan tüm cihaz ve ekipmanların satış ve satış sonrası hizmetlerini sunmaktayız. Hizmetlerimiz ve cihazlarımız hakkında bilgi için İletişim bölümünden bizlere ulaşabilirsiniz.


Yazan: Alp Can POLAT


Web sitemizde bulunan tüm yazılar ve görseller www.novel.com.tr yazarlarına aittir. Web sitesinde yer alan herhangi bir içerik yazılı izin olmadan kopyalanamaz, değiştirilemez ve diğer basılı ve dijital alanlarda (web sitesi, blog, dergi, kitap vb.) kullanılamaz. Haklarımız 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda belirtilen hükümlerle korunmaktadır.


Not: Kullanılan tüm görseller telif hakkı sahiplerine ait olabilir. Görseller “Creative Commons” (CC0) lisansı kapsamındadır.